ورزش و اسپرین مچ پا

یکی از درمان‌های اساسی در ورزشکاران با آسیب اسپرین مچ پا، استفاده از تمرینات ورزشی است.
از طرف دیگر برای ورزشکاران تعیین زمان مناسب برای بازگشت به تمرین و ورزش دارای اهمیت است که فیتیتو در این مقاله به ارائه اطلاعاتی در این زمینه پرداخته است.

ورزش درمانی در اسپرین مچ پا

شواهد رو به رشد، استفاده از ورزش درمانی به عنوان مؤلفه اصلی برنامه درمانی را توصیه و حمایت می‌کند (۱،۲،۳).

اثربخشی برنامه‌های ورزش درمانی بر اسپرین مچ پا مشخص شده است، به‌ویژه زمانی که در اوایل به دنبال پیچ‌خوردگی حاد مچ پا شروع شوند (۳،۴).
این برنامه‌ها می‌توانند شیوع آسیب‌های مکرر (۴،۵) و همچنین بی‌ثباتی عملکردی مچ پا را کاهش دهند (۱،۶).

علاوه بر این، تمرینات ورزشی ممکن است منجر به بهبودی سریعتر عملکرد به دنبال پیچ خوردگی حاد مچ پا (سطح ۱) شوند (۶). هر دو ورزش تحت نظارت (۲،۷) و تمرین در خانه توصیه می‌شود (۲،۷).

با این حال، ورزش تحت نظارت (سطح ۱) در مقایسه با برنامه‌های خانگی ممکن است در بهبود قدرت مچ پا و حس عمقی (۷) و بازگشت زودتر به سر کار (۸) و ورزش (۲) مفیدتر باشد.

با این وجود، برخی از مقالات با این نتایج مثبت موافق نیستند و معتقدند که افزودن تمرین درمانی تحت نظارت ممکن است مؤثرتر از برنامه معمولی به تنهایی (سطح ۲) نباشد (۹).

بر این اساس، مشخص نیست که آیا ورزش درمانی باید تحت نظارت باشد یا خیر و تحقیقات اضافی لازم است (۱۰).

ورزش درمانی باید جامع و پیش‌رونده باشد و شامل ROM (افزایش دامنه حرکتی)، انعطاف پذیری (کشش)، قدرتی (تقویت)، هماهنگی عصبی-عضلانی، حس عمقی و در نهایت تمرینات عملکردی خاص ورزشی باشد (۳،۱۰،۱۱،۱۲).
با این حال، هیچ اتفاق نظری در مورد محتوای تمرینی بهینه و حجم تمرین در این زمینه وجود ندارد (۱۳).

به صورت کلی ورزش‌درمانی جهت بهبود اسپرین مچ پا پیشنهاد می‌شود اما در رابطه با میزان شدت و حجم تمرینات آن اتفاق نظر وجود ندارد.

بازگشت به ورزش

در یک ورزشکار آسیب دیده، بازگشت به موقع و ایمن به تمرین یا مسابقه، نتیجه مطلوب فرآیند توانبخشی است.
در نهایت پزشک ورزشی باید در مورد آمادگی ورزشکار برای بازگشت به ورزش تصمیم بگیرد. این تصمیم می‌تواند یک روش پیچیده باشد و ممکن است نیاز به بررسی و تفسیر شواهد از منابع متعدد داشته باشد (۱۴).

دریافت بازخورد از همه اعضای تیم توانبخشی بسیار مهم است، زیرا بسیاری از پارامترهای کلیدی را نمی‌توان در عمل یا محیط بالینی ارزیابی یا نظارت کرد (۱۵).

مسئولیت پزشک در نظر گرفتن تمام پارامترهای مربوطه و توضیح عواقب و خطرات آن برای ورزشکار است.

مطابق با بیانیه اجماع کالج پزشکی ورزشی آمریکا (ACSM)، پزشک تیم باید زمانی که ورزشکار با مچ پای آسیب دیده در معیارهای مهمی مانند عملکرد خوب ورزشی خاص، عملکرد طبیعی قلبی-ریوی و اسکلتی عضلانی و سلامت کلی، بازیابی مهارت‌های ورزشی و آمادگی روانی اجتماعی تایید شد، به تمرین‌های رشته ورزشی خود بازگردد.

پزشک تیم باید اطمینان حاصل کند که ورزشکار خطر غیرقابل توجهی برای خود یا سایر ورزشکاران ایجاد نمی‌کند و از مقررات و قوانین قابل اجرا پیروی می‌کند (۱۴).

برای اتخاذ یک تصمیم RTP (بازگشت به بازی) مبتنی بر شواهد، پزشک ورزشی باید تمام پارامترهای زیر را در نظر بگیرد.

بازگشت به ورزش باید با نظارت پزشک انجام شود که این تایید با ارزیابی‌های دقیق توسط فیزیوتراپ تیم و پزشک انجام می‌شود.

متغیرهای خود گزارش شده

اگرچه ارزیابی تورم، درد و افزایش دامنه حرکتی توسط پزشک به طور سنتی یک شاخص مهم بهبودی در نظر گرفته می‌شد، شواهد کنونی سوالاتی را در مورد قابلیت اطمینان بودن آن مطرح می‌کنند (۱۶).

اکنون، بحثی در مورد اینکه آیا ورزشکار به جای پزشک ممکن است در بهترین موقعیت برای ارزیابی کیفیت بهبودی از پیچ خوردگی مچ پا باشد، وجود دارد (۱۷).

مطالعات به شدت بر احساس ذهنی ورزشکار از عملکرد و کیفیت زندگی در رابطه با یک آسیب تاکید کرد (۱۷،۱۸).

ابزارهای مربوط به گزارش سلامت از سمت خود ورزشکار ممکن است به پزشکان در ارزیابی اثرات آسیب و همچنین درمان اعمال شده بر عملکرد فیزیکی کمک کند و باید در هر تصمیم گیری شرایط بازگشت به بازی گنجانده شوند (۱۹).

ارتباط چندین ابزار در نظارت بر بهبودی پس از پیچ خوردگی مچ پا، از جمله شاخص ناتوانی پا و مچ پا (۲۰)، سنجش توانایی پا و مچ پا (۲۱)، امتیاز عملکرد اندام تحتانی (۲۲)، سیستم رتبه بندی مچ پا ورزشی (۲۳)، پرسشنامه تکلیف اندام تحتانی (۱۸) و ابزار بی ثباتی مچ پا کامبرلند (۲۴) مشخص شده است. این ابزارها معمولاً دارای یک مقیاس امتیازدهی هستند و برای تعیین کمیت تغییر وضعیت سلامت ورزشکار (به ویژه ناتوانی عملکردی) در طول زمان طراحی شده‌اند (۲۵).

با این حال، بسیاری از ابزارها در مورد عملکرد مچ پا هنگام شرکت در ورزش شبهاتی دارند، که نمی‌توان آن‌ها را در تصمیم شرایط بازگشت به بازی اعمال کرد (۱۵).

استفاده از پرسشنامه‌ها و آزمون‌ها سنجش عملکرد جهت تعیین زمان بازگشت به ورزش برای مربیان و درمانگران کمک کننده است.

تست‌های دستی ثبات مچ پا

آزمون‌های دستی کشوی قدامی (anterior drawer) و تیلت تالار (talar tilt) ممکن است در اندازه‌گیری شلی باقی‌مانده و بی‌ثباتی مکانیکی مچ پا، به‌ویژه پس از بهبودی تورم و درد حاد مفید باشد (۱۵).

با این حال، بی ثباتی عملکردی مچ پا ممکن است مانع از بازگشت به بازی بدون هیچ گونه بی‌ثباتی مکانیکی شود. به همین دلیل، آزمون‌های عملکردی ممکن است در تصمیم گیری اهمیت بیشتری داشته باشند (۱۵).

آزمون‌های دستی کشویی قدامی و تیلت مفصل تالار می‌تواند در تعیین بی‌ثباتی مچ پا کمک کننده باشد.

تست عملکردی

در بخش‌های پایانی توانبخشی، چندین تست عملکرد باید انجام شود. بسیاری از این تست‌ها برای تشخیص ورزشکاران مبتلا به بی‌ثباتی عملکردی مچ پا، مانند دویدن شاتل و تست‌های هاپ مختلف (تک پا برای فاصله، پهلو، و بالا و پایین) ایجاد شده‌اند (۲۶).

این آزمون‌های عملکردی به طور دقیق برای مناسب بودن در تصمیم گیری در مورد RTP ارزیابی نشده‌اند. بنابراین، به طور کلی توصیه می‌شود که پزشک باید قوزک‌های آسیب دیده و غیرآسیب دیده را با هم مقایسه کند و بررسی کند که بخش آسیب دیده حداقل به سطح عملکرد ۸۰ درصد رسیده است (۲۷).

برای نظارت بر بهبودی پس از پیچ خوردگی مچ پا، ارزیابی اختلالات در کنترل وضعیت و تعادل ممکن است حیاتی باشد (۲۸).

تست تعادل تک پا (تست Romberg اصلاح شده) ابزاری آسان برای استفاده در کلینیک است و از قابلیت اطمینان قابل قبولی برای آشکار کردن نقص تعادل در ورزشکاران پس از پیچ خوردگی مچ پا برخوردار است (۲۹).

با این حال، اکثر پزشکان معتقدند که ارزیابی تعادل پویا برای پیش‌بینی بهبودی پس از پیچ‌خوردگی قابل اعتمادتر است (۳۰). تست تعادل ستاره (SEBT) در ارزیابی عملکردی از آزمون‌های ایستا خاص‌تر است (۳۱،۳۲).

این تست به طور همزمان ROM، قدرت، کنترل عصبی عضلانی و حس عمقی را ارزیابی می‌کند. برای انجام این تست ورزشکار روی یک پا می‌ایستد و سپس در ۸ جهت تعیین شده به پای دیگر می‌رسد. در شکل ساده شده این تست، تنها ۳ جهت رسیدن به قدامی، میانی و خلفی مدیال مورد ارزیابی قرار می‌گیرد (۳۳).

پزشک می‌تواند به سرعت از آزمون تعادلی ستاره برای ارزیابی تعادل پویا با مقایسه مچ پا آسیب دیده و غیرآسیب دیده استفاده کند.

اندازه‌گیری‌های کمی برای همه آزمون‌ها، مانند مسافت به‌دست‌آمده با پرش یا زمان برای تکمیل کار انجام می‌شود. برخی از این تست‌ها مانند پرش تک پا برای فاصله (جانبی و جلو)، ایستادن تک پا زمان‌دار و SEBT ممکن است انجام شوند و در شرایط بالینی توصیه می‌شوند (۱۵،۲۶،۳۴).

قبل از اینکه ورزشکار تمرینات ورزشی خاص را بازیابی کند، عملکرد اندام آسیب دیده باید برابر یا بیشتر از ۸۰ درصد اندام سالم باشد (۱۹).

استفاده از آزمون‌های عملکردی متفاوت همچون آزمون ستاره، ایستادن روی یک پا و پرش‌ رو به جلو و یا به طرفین می‌تواند برای پزشکان جهت تشخیص زمان بازگشت به ورزش کمک کننده باشد.

پیشگیری از اسپرین شدن‌های مکرر

اقدامات متعددی به عنوان مداخلات ممکن برای کاهش بروز پیچ خوردگی مکرر مچ پا مورد مطالعه قرار گرفته است. با این حال، شواهد محدود است و بیشتر بر روی بریس، نوار چسب،و تمرین عصبی عضلانی متمرکز است.

بریس و نوار چسب

بریس‌های با سفتی کم و نوار چسب روش‌های موثری در پیشگیری از پیچ خوردگی مکرر مچ پا هستند (۱۰).

در افراد با سابقه پیچ خوردگی مچ پا، این موارد ممکن است خطر پیچ خوردگی را بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش دهند (۳۵).
در مقایسه با نوار چسب، بریس مقرون به صرفه تر است (۳۶)، اما به نظر می رسد هر دو در پیشگیری از پیچ خوردگی مکرر کارآمد هستند و انتخاب ممکن است به ترجیح ورزشکار بستگی داشته باشد.

مطالعه‌ای استفاده همزمان از بریس و نوار را با هر یک از مداخلات به تنهایی مقایسه نکرده است (۳۷). بریس مچ پا (به ویژه بریس توری با سفتی کم) ممکن است برای پیشگیری ثانویه از پیچ خوردگی حاد در فوتبال، بسکتبال، والیبال و فوتبال آمریکایی موثر باشد.

هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده در مورد این موضوع برای سایر ورزش‌ها وجود ندارد (۳۸،۳۹).

با توجه به شواهد موجود، برای جلوگیری از آسیب مکرر، استفاده از بریس یا نوار چسب ممکن است به مدت یک سال پس از پیچ خوردگی مچ پا توصیه شود (۳۷).

بر اساس نتایج مطالعات به نظر می‌رسد استفاده از بریس و نوارچسب بتواند به ورزشکار در جهت پیشگیری از آسیب مکرر کمک کند.

تمرینات عصبی عضلانی در پیشگیری از اسپرین مچ پا

برنامه‌های تمرین عصبی عضلانی معمولاً شامل تمرینات حس عمقی و تعادل با بی‌ثباتی غیرارادی یا ارادی مکرر در طول ورزش است. این برنامه‌ها نمرات نتیجه عملکردی، حس عمقی مفاصل و زمان واکنش عضلانی را بهبود می‌بخشد (۴).

آنها سرعت عود آسیب را تا ۱۲ ماه پس از پیچ خوردگی حاد کاهش می‌دهند و باید در هر ورزشکاری و در همان اوایل آسیب پیچ خوردگی مچ پا در نظر گرفته شود (۳۷).

تمرینات مرتبط با کنترل عصبی عضلانی یا حس عمقی از مهم‌ترین تمرینات برای بازیابی کنترل عصبی عضلانی و پیشگیری از آسیب مجدد است.