زود انزالی

زود انزالی (Premature ejaculation) یک اختلال عملکرد جنسی رایج در مردان در سراسر جهان است. مشخصه آن عدم کنترل بر زمان انزال، زمان تأخیر انزال کوتاه (یعنی زمان دخول تا انزال) و ناراحتی جنسی متعاقب آن است (1).

هر یک از طرفین یک واکنش عاطفی و فیزیکی منحصر به فرد به کیفیت برخورد جنسی کلی دارند. تجربه بالینی نشان می‌دهد که کیفیت صمیمیت جنسی و عملکرد وابسته به عشق شهوانی، به طور فزاینده‌ای در روابط پایدار برای حفظ درجه بالایی از رضایت و پیوند جنسی مرتبط می‌شود (2).

تعامل بین فردی مشهود در طول عشق‌ورزی و بررسی تأثیر رابطه‌ای، اختلال عملکرد جنسی زن و مرد و به ویژه انزال زودرس (PE) را برانگیخته است (3). مانند تمام مشکلات جنسی، «معنای» این علامت برای مرد، زن و زوج است که مهم است. معانی به صورت جداگانه ساخته می‌شوند که متغییر و تحت تأثیر عوامل فرهنگی و سایر عوامل هستند (4).

تعاریف PE شامل مولفه‌های عدم کنترل درک شده و پیامدهای منفی برای مرد و شریک زندگی او، علاوه بر زمان نهفتگی انزال داخل واژینال کوتاه (IELT) است (5).

علیرغم تفاوت در تعاریف PE و روش‌های مورد استفاده، یافته‌های منتشر شده در شناسایی تأثیر منفی روانی اجتماعی PE بر مرد سازگار است (6).

زود انزالی در مردان و زنان

نسبت مردانی که در مطالعات بین‌المللی تمام معیارهای تشخیصی، از جمله زمان تأخیر کمتر از 1 دقیقه را برآورده می‌کنند، حدود 3% است (7). تقریباً از هر 4 مرد، 1 نفر گزارش می‌کند که به دلیل شروع انزال، سریع‌تر از آنچه که می‌خواهد، دچار ناراحتی می‌شوند (8).

اخیرا مطالعه‌­ای نشان داد که شیوع مردان مبتلا به انزال زودرس از 20٪ تا 75٪ متغیر است (9). طبق انجمن بین المللی پزشکی جنسی، انزال زودرس را می‌توان به 2 نوع طبقه بندی کرد:

• انزال زودرس مادام العمر
• انزال زودرس اکتسابی (10).

انزال زودرس مادام العمر به عنوان انزالی تعریف می‌شود که همیشه یا تقریباً قبل از دخول واژینال یا در حدود 1 دقیقه از اولین دخول جنسی رخ می‌دهد. انزال زودرس اکتسابی به عنوان زمان انزالی تعریف می‌شود که از نظر بالینی کاهش قابل توجه و ناراحت کننده در مراحل بعدی زندگی داشته باشد، از جمله ناتوانی در به تاخیر انداختن انزال بیش از 3 دقیقه (11).

در مقابل، تاخیر در انزال یک مهار رفلکس انزالی است که از افزایش تاخیر انزال تا ناتوانی کامل در انزال متغیر است و همچنین می‌تواند منجر به پریشانی و مشکلات فردی شود (12). شیوع تاخیر در انزال از 1% تا 4% متغیر است (13). و احتمال آن با افزایش سن و برای مبتلایان به دیابت افزایش می‌یابد(14).

علت PE به خوبی شناخته نشد‌ه‌است (15). عوامل خطر برای PE شامل عوامل روانی و بیولوژیکی است. برای مثال، اضطراب عملکرد و تجربیات جنسی منفی اولیه (16) و همچنین دیابت شیرین و چاقی (17).

عوارض زود انزالی در مردان و زنان

تحقیقات نشان داده است که انزال زودرس با طیفی از پیامدهای منفی از جمله اعتماد به نفس پایین و عزت نفس، اضطراب (18) و مشکلات بین فردی و افسردگی مرتبط است (19). شریک یک مرد مبتلا به انزال زودرس اغلب مانند خود مرد تحت تاثیر منفی قرار می‌گیرد (20). در واقع، شرکای مردان مبتلا به انزال زودرس، رابطه و رضایت جنسی کمتر و همچنین افزایش شیوع اختلالات جنسی را گزارش می‌دهند (21).

در همین راستا، یک مطالعه بین فرهنگی بزرگ نشان داد که 22 درصد از زنان گزارش کردند که مشکلات انزالی مرد دلیلی برای جدایی یا طلاق بوده است (22). روی هم رفته، واضح است که انزال زودرس منجر به ناراحتی قابل توجهی در مردان و شرکای آنها می‌شود و تهدید جدی برای کیفیت و ثبات روابط عاشقانه است که در نتیجه منجر به کاهش کیفیت زندگی در بخش بزرگی از جمعیت می‌شود (23).

در همین راستا هم PE و هم اختلال نعوظ (ED) بر لذت جنسی و کیفیت زندگی مرد و همچنین عزت نفس و اعتماد به نفس او تأثیر می‌گذارد (24). مردان مجرد گزارش می‌دهند که PE آنها را از جستجوی روابط جدید باز می‌دارد زیرا می‌ترسند یک بار دیگر احساس شرمندگی کنند (25).

علاوه بر این، مردان تمایلی به بحث و طرح آشکار موضوع PE ندارند (26). همچنین تجربه بالینی نشان می‌دهد که پاسخ زن به علائم PE در شریک زندگی خود در طول زمان تغییر می‌کند (27).

یک زن ممکن است در ابتدا به دلیل ترس از آسیب رساندن به احساسات مرد و یا افزایش احساس بی کفایتی از مطرح کردن مشکل خودداری کند. این می تواند منجر به تبانی سکوت (collusion of silence) شود، جایی که هیچ یک از طرفین حاضر به صحبت در مورد مشکل نیستند. بعداً او ممکن است این موضوع را مطرح کند، اما مرد انکار می‌کند که مشکلی وجود دارد یا تمایلی به بحث در مورد موضوع PE ندارد، که می تواند منجر به احساس ناامیدی، عصبانیت و تحقیر نسبت به مرد شود. اگر این وضعیت درمان نشود، می‌تواند به افزایش تحریک پذیری، مشکلات بین فردی و عمیق‌تر شدن شکست عاطفی منجر شود (28).

سیر طبیعی تأثیر PE بر شریک زن معمولاً شامل چندین مرحله است. شکایت اولیه ممکن است عدم ارگاسم جنسی یا شکایت گسترده‌تر در مورد قطع ناگهانی صمیمیت یا لذت جنسی ناشی از PE مرد باشد. با گذشت زمان، PE درمان نشده می‌تواند باعث از دست دادن میل جنسی شریک زن، منجر به تحریک ناکافی مرکزی و تناسلی، خشکی واژن و ناتوانی در اوج لذت شود. این مشکلات جنسی می‌تواند نارضایتی عاطفی و جسمی را برای شریک زندگی و در کل زوج به همراه داشته باشد (29).

علاوه بر این مشکلات، مردان اغلب ابراز نگرانی می‌کنند که درمان موثری برای PE وجود ندارد یا در پذیرش مشکلی مشکل دارند (30).

ضعف عضلانی و اثر آن بر زود انزالی

اعتقاد بر این است که قدرت عضله کف لگن به میزان احساسی که یک زن در طول مقاربت واژینال احساس می‌کند و قدرت عضلانی و جنسی همسرش مرتبط است (31). این فرضیه وجود دارد که عضلات کف لگن موقعیت آناتومیکی بخش نعوظ کلیتورال (clitoral erectile) را کنترل می‌کنند که پیامدهایی برای تحریک جنسی دارد (32). در زنان یائسه با اختلال عملکرد جنسی، قدرت عضلات کف لگن کمتری نسبت به زنان بدون اختلال عملکرد جنسی نشان داده شد (33).

برخی از نویسندگان مکانیسم‌های مختلفی را مطرح کرده‌اند که توسط آن قدرت عضلات کف لگن ممکن است بر عملکرد جنسی زنان تأثیر بگذارد. کگل پیشنهاد کرد که ضعف عضلات کف لگن می‌تواند دلیلی برای ناتوانی زنان در رسیدن به ارگاسم کمک کند (34). به گفته شفیک (Shafik)، افزایش قدرت عضلانی متصل به کلیتوریس می‌تواند منجر به افزایش برانگیختگی و ارگاسم شود (35).

گرابر (Graber) و همکاران  در زنانی که آنورگاسمی (anorgasmia) داشتند در مقایسه با زنانی که ارگاسم داشتند، قدرت عضله پوکوکوکسیژئوس به میزان قابل توجهی کمتر یافتند (36).

مطالعه دیگری که شامل زنان با شکایات اولیه از اختلال عملکرد جنسی بودند، نشان داد که قدرت PFM متوسط و قوی با بالاترین نمرات شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI) مرتبط است (37).

تمرینات کگل برای تقویت زود انزالی

عضلات کف لگن به ویژه عضلات پوبوکوکسیژئوس (pubococcygeus) و ایلیوکوکسیژئوس (iliococcygeus) نقش مهمی در انقباضات غیرارادی در هنگام ارگاسم زنان دارند. هنگامی که برانگیختگی جنسی به حداکثر نقطه افزایش می‌یابد، کشش عضلات کف لگن به طور موقت به حداکثر می‌رسد و سپس آرام می‌شود. رها شدن تمام تنش ها که ارگاسم نیز نامیده می‌شود، با اسپاسم عضلات کف لگن همراه است. قدرت عضلات کف لگن زنان با قدرت گرفتن که توسط شریک زندگی احساس می‌شود مرتبط است. دکتر کگل به طور تصادفی به بهبود ارگاسم و افزایش درک احساسات تناسلی در بین بیماران پس از آموزش پی‌برد (38).

طبق گفته گرابر (Graber) و همکاران، دستگاه حساس به فشار وارد شده در واژن کاهش قابل توجهی در قدرت انقباضات عضله پووکوکسیژئوس بین گروه ارگاسم و آنورگاسم نشان داد (39). لوونشتاین (Lowenstein) و همکاران ثابت کردند که قدرت عضلات کف لگن با «شاخص عملکرد جنسی زنان (Female Sexual Function Index) (FSFI)» که ابزاری پرکاربرد برای ارزیابی اختلال عملکرد جنسی زنان است، مرتبط می­‌باشد. در مقایسه با زنان با قدرت کم انقباض عضلات کف لگن، زنان با قدرت بهتر نمرات بیشتری در حوزه ارگاسم و برانگیختگی FSFI کسب می‌کنند (40).

مسه (Messe) و همکاران دریافتند که زنان عادی بهبود قابل توجهی را در برانگیختگی جنسی تنها پس از یک هفته تمرین کگل تجربه کردند (41). در مطالعه مختار (Mokhtar) و همکاران افزایش قدرت عضلات کف لگن و بهبود عملکرد جنسی در شرکت‌کنندگان سالمی که تمرینات کگل را انجام دادند، مشاهده شد (42).

تحقیقات انجام شده در ایران نیز نشان داد که تمرینات کگل زمینه‌های ارگاسمیک، برانگیختگی و رضایت از FSFI را در زنان یائسه بهبود می‌بخشد (43). در نتیجه تمرینات کگل می تواند به تمرین عضلات کف لگن، کمک به درمان بی‌‌اختیاری ادرار و افتادگی رحم و بهبود عملکرد جنسی کمک کند.

مردان مانند زنان دارای عضلات کف لگن مشابه و ظرفیتی معادل برای تمرین دادن آن‌ها، با پتانسیل مزایای موازی برای سلامت ادرار و جنسی هستند. با این حال، اکثر مردان با تمرینات عضلات کف لگن آشنا نیستند (44). عضلات کف لگن برای سلامت دستگاه تناسلی مردان حیاتی هستند. تمرین عضلات کف لگن ممکن است برای مردان در شرایط بالینی مختلفی مفید باشد مانند : بی اختیاری ادرار، داشتن استرسی که به دنبال جراحی پروستات می‌آید ، مثانه بیش فعال، اختلال نعوظ، مشکلات انزالی از جمله انزال زودرس، و درد لگن به دلیل اسپاسم عضلانی بالابرنده (45).

حرف آخر