بی‌اختیاری ادرار (Urinary incontinence) (UI) به عنوان "شکایت از هرگونه نشت غیرارادی ادرار" توسط انجمن بین المللی کنترل ادرار (International Continence Society) تعریف شده است (1).
بی‌اختیاری ادرار در زنان
علائم بی‌اختیاری ادرار در بین زنان بسیار شایع است و تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دارد که با هزینه‌های شخصی و اجتماعی قابل توجهی همراه است. و به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود : بی اختیاری استرسی ادرار (stress urinary incontinence) که در آن ادرار همراه با فعالیت بدنی نشت می‌کند و بی اختیاری ادرار فوری (urgency urinary incontinence) که در آن ادرار همراه با میل شدید ناگهانی به دفع ادرار نشت می‌کند.
زنانی که هر دو علامت را تجربه می‌کنند به عنوان بی‌اختیاری ادرار مختلط در نظر گرفته می‌شوند. تحقیقات علل بالقوه بی‌اختیاری را، اختلال عملکرد عضله دترسور (detrusor) یا عضلات کف لگن، اختلال در کنترل‌های عصبی ذخیره‌سازی و تخلیه ادرار و آشفتگی محیط درون مثانه نشان داده‌اند.
ارزیابی کامل تشخیصی بی اختیاری ادراری مستلزم داشتن تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی، آزمایش ادرار، ارزیابی کیفیت زندگی و زمانی که درمان‌های اولیه با شکست مواجه شد، میباشد.
مداخلات می‌تواند شامل گزینههای غیرجراحی (مانند اصلاح سبک زندگی، تمرین عضلات کف لگن و داروها) و گزینههای جراحی برای حمایت از مجرای ادرار یا افزایش ظرفیت مثانه باشد (2).
با توجه به ادبیات موجود، شیوع بی‌اختیاری ادرار در بین زنان از 25% تا 45% متغیر است. شیوع این مشکل در افراد مسن بیشتر است. بر اساس نظرسنجی میلسون (Milsom) و همکاران، بیش از 40٪ از زنان 70 ساله و بالاتر تحت تأثیر UI قرار گرفتند. حاملگی، کار سنگین، زایمان طبیعی، چاقی، دیابت شیرین و جراحی‌های قبلی زنان نیز از عوامل خطر هستند (3).
بی‌اختیاری ادرار در مردان
بی‌اختیاری ادرار یکی از علائم شایع در زنان است، اما تعدادی از مردان نیز تحت تاثیر بی‌اختیاری ادرار هستند. به طور کلی، تعداد مردان مبتلا کمتر از زنان است. به طور معمول، بی‌اختیاری ادرار در مردان نیز با کاهش قابل توجه کیفیت زندگی همراه است و می‌تواند باعث افسردگی، انزوای اجتماعی و مشکلات زناشویی شود.
شیوع بی‌اختیاری ادرار در مردان تا 35 درصد است (4). مردان جوان کمتر از مردان مسن‌تر تحت تأثیر قرار می‌گیرند و بی‌اختیاری ادرار فوری (تا 80 درصد) نسبت به بی‌اختیاری استرسی (تقریباً 10 درصد) بیشتر در مردان رخ می‌دهد. علاوه بر این 10 تا 30 درصد مردان بی‌اختیاری مختلط دارند (5).
بی‌اختیاری فوری در مردان دلایل مختلفی دارد مانند: روند پیری، تغییرات خوش خیم و بدخیم در پروستات، تغییرات ساختاری در مثانه، بیماری‌های عصبی، اختلالات شناختی، عوارض جانبی دارو، چاقی .
در مقابل، علت بی‌اختیاری استرسی ادرار در مردان عمدتاً ایتروژنیک (iatrogenic) است و شایع ترین علت آن، پروستاتکتومی رادیکال (radical prostatectomy) میباشد.
به طور کلی، 10-25٪ نرخ بی‌اختیاری مداوم ادرار پس از پروستاتکتومی رادیکال است. از آنجایی که پاتومکانیسم‌های زمینه‌ای بی‌اختیاری استرسی مردانه با زنان متفاوت است، آنچه در مورد بی‌اختیاری استرسی زنانه شناخته شده است را نمی‌توان به سادگی با مردان یکی دانست.
طبق مطالعات کنونی، تنها حدود 10 درصد از بیماران تحت تأثیر بی‌اختیاری استرسی، تحت درمان جراحی قرار می‌گیرند (6).
بی‌اختیاری استرسی ادرار در مردان عمدتاً ایتروژنیک است، به طوری که پروستاتکتومی رادیکال شایع‌ترین علت با نرخ بی‌اختیاری ادرار استرسی مداوم بین 10٪ تا 25٪ متغیر است. خط اول درمان بی‌اختیاری ادرار استرسی مردانه پس از عمل فیزیوتراپی به‌ویژه توانبخشی عضلات کف لگن است. اگر درمان محافظه‌کارانه نتواند بهبود کافی را نشان دهد، درمان جراحی توصیه می‌شود (7).
تمرینات کگل برای بی‌اختیاری ادرار
پونربراند (Ponrbriand) و همکاران دریافتند که تون عضلانی، حداکثر قدرت، سرعت انقباض و استقامت کف لگن در زنان مبتلا به UI کاهش یافته است (8). تمرینات کگل به عنوان اولین درمان برای بیماران مبتلا به UI در نظر گرفته می‌شود زیرا عوارض جانبی کمی به دنبال این تمرینات گزارش شده است.
مطالعات بسیاری تأثیر تمرینات کگل را بر کاهش علائم در زنان مبتلا به UI نشان دادند.
بر اساس مطالعه کاوکایتر (Cavkaytar) و همکاران بیمارانی که در انتظار جراحی ضد بی‌اختیاری ادرار بودند، پس از انجام تمرینات کگل امتیازات آماری کمتری را در پرسشنامه‌های مورد بررسی نشان دادند.
هر دو پرسشنامه تاثیر بی‌اختیاری-7 (IIQ-7) و پرسشنامه پریشانی ادراری- تناسلی-6 (UDI-6) پرسشنامه‌هایی هستند که کیفیت زندگی بیماران UI را ارزیابی می‌کنند.
محققان همچنین به بهبود قدرت عضلات کف لگن بعد از ورزش اشاره کردند. این مطالعه همچنین نشان داد که در مقایسه با UI مختلط، استرس UI بهتر به تمرینات کگل پاسخ می‌دهد (9).
برای حفظ قدرت عضلات کف لگن، توصیه به بیماران این بود که تمرینات را به صورت منظم و مادام العمر انجام دهند. با این حال، در مورد از دست دادن عضله مرتبط با افزایش سن، تمرینات کگل تنها شروع از دست دادن عضله را به تاخیر می‌اندازد اما از وقوع آن جلوگیری نمی‌کند (10).
علاوه بر این، این مطالعه نشان داد که زنان باردار که تمرینات کگل قبل و بعد از زایمان را تحت نظارت انجام می‌دهند، عملکرد بهتر عضلات کف لگن را نشان می‌دهند. محققان به افزایش قدرت عضلات کف لگن، بهبود کیفیت زندگی و کاهش علائم ادراری اشاره کردند (11).
پارک (Park) و همکاران نشان داد که تمرینات کگل همچنین به جلوگیری از بی‌اختیاری ادرار و مدفوع در دوران بارداری و دوره پس از زایمان کمک می‌کند (12).
برای ارسال دیدگاه باید عضو سایت باشید ورود